De invloed van angst

Van alle emoties die we beleven, is angst misschien wel de emotie die het vaakst voorkomt en de meeste invloed heeft. Angst beweegt ons tot remmen, zwijgen, ontwijken, controleren, bagatelliseren, beschuldigen, strijden, aanpassen, en ga zo maar door. Angst kan zich manifesteren in het denken; zoals denken in doemscenario’s of gedachten die gaan over wat anderen van je zullen vinden. Angst laat zich ook voelen in fysieke gewaarwordingen, als bijvoorbeeld zweten, trillen, een snelle hartslag, blozen of duizeligheid. En als laatste is angst waarneembaar in bewegingen: een minimale beweging (freeze), een beweging achteruit (flight) of uithalen als een kat in het nauw (fight). Deze uitingsvormen van angst hebben in eerste instantie een isolerend effect op ons contact met anderen.

 

Vriend of vijand?

Angst wordt vaak als lastig ervaren en is enerzijds niet zo populair. Anderzijds juist weer wel: een rondje in de achtbaan, een thriller lezen, een keer de zwarte piste op gaan… We lijken ons er ook door aangetrokken te voelen. Daar waar angst in eerste instantie een belemmering vormt, genereert het tegelijkertijd ook kansen tot ontwikkeling. Zonder angst en het aangaan van de angst, komen leren en ontwikkelen op gespannen voet.

 

Angst is er altijd

Angst kent een hoop kwaliteiten. Angst maakt dat we opletten, zorgvuldig blijven, behoedzaam zijn, onszelf niet beschadigen, niet in zeven sloten tegelijk lopen. Angst kan er ook voor zorgen dat het lijf en de hersenen in een taakspanning komen wanneer er een prestatie moet worden geleverd. Tegelijkertijd scoort angst het hoogst als je kijkt naar de vraag welke emoties tot ‘problemen’ leiden. Als uitgangspunt nemen we dat angst bij iedereen en altijd, weliswaar in wisselende intensiteit, aanwezig is. Angst hoort bij het leven; er is immers veel onzeker. Niemand weet wat het leven de komende momenten voor ons in petto heeft. Als angst groter wordt, kan dit tot een stoornis leiden. Te denken valt dan aan paniekaanvallen, fobieën of faalangst.

 

In de begeleiding

In het begeleiden van cliënten met angstgerelateerde klachten, richten we ons niet op het verminderen van de angst. Onze ervaring is dat het willen verminderen van de angst, het beste recept is om de angst te versterken. Cliënten willen doorgaans graag van hun angst af. Waar wij voor kiezen, is onderzoeken welke manier de cliënt zichzelf eigen heeft gemaakt in het omgaan met angst. Vaak is er een vaste route, met dezelfde gedachten, gevoelens en bewegingen. Een route van bevriezen, vluchten of vechten. Wanneer we deze route in kaart hebben, gaan we samen met de cliënt onderzoeken welke routes er nog meer mogelijk zijn. Daarbij interveniëren we op alle componenten van de emotie: op het denken, op het voelen en op de bewegingen. Op die manier ontstaan er meer keuzemogelijkheden in de reactie op en in de omgang met angst. Het aanboren van nieuwsgierigheid kan daarbij erg helpen; bijvoorbeeld door eens op zoek te gaan naar ‘het monster onder het bed’, in plaats van stilletjes blijven liggen en je niet te verroeren.

 

Wat je leert

• Je doet extra vaardigheid op in het waarnemen en herkennen van patronen in het omgaan met angst (gericht op denken, voelen en bewegen).
• Je vergroot je kennis over angstsystemen.
• Je leert gerichter interveniëren, met daarbij als doel om je cliënt meer mogelijkheden aan te leren in de omgang met angst. Interventies kun je daarbij insteken via het denken, via het voelen en via het bewegen.
• Aanraak- en beweegvormen die appelleren aan (omgaan met) angst.
• Een langzaam progressief schema maken, gericht op reëel haalbare doelen (stappenplan).
• Op dag 2 dag gaan we ook aan de slag met specifieke angststoornissen, zoals fobieën, paniekstoornis en faalangst.

 

Instroomeis

Heb je jouw opleiding gedaan aan de Academie voor Haptonomie, het ITH of het WIH en wil je deze nascholing volgen, dan vragen wij je om te beginnen met de nascholing ‘De dynamiek van emoties’ (1 dag). Op die dag krijg je namelijk de benodigde inzichten en handvatten om te kunnen werken met ons werkmodel: de Emotiecirkel, dat we in deze nascholing gebruiken.

 

Voor meer informatie kun je altijd even mailen: contact@haptocentrum.com

 

Verplichte literatuur

• De reader die je uitgereikt krijgt aan het begin van de 2 dagen.
• Marja Postema- ABC van 15 emoties; 2017; uitg. A3 boeken; ISBN: 9789491557361

Aanbevolen literatuur

• Nico Frijda; de emoties; uitg. Bert Bakker; 2005; ISBN 9789035127272
• tip voor cliënten: angst, van monster tot stille kracht; 2017; uitg. de Tijdstroom; ISBN9789058980717