Meestal reserveren we het woord relatie voor een liefdesrelatie. We hebben een relatie, zeggen we dan. Maar, we zouden ons ook af kunnen vragen met wie we eigenlijk géén relatie hebben. We zijn één en al relatie, met iedereen! Al die relaties variëren in tal van aspecten. In een aantal concrete aspecten, zoals fysieke afstand, tijd, de ruimte die je deelt (de wereld of een kamer), de diersoort, het verbindingskanaal (telefoon of lucht bijvoorbeeld). En ze variëren in talloze subjectieve belevingen, zoals liefde, jaloezie, haat, genot, intensiteit, macht, onverschilligheid, warmte, enz. Het onderhouden van een relatie, welke dan ook en met wie dan ook, kan een klus zijn. Elke participant aan een relatie heeft eigen behoeftes, verlangens, belangen, ideaalbeelden, enzovoort.
Het begeleiden van relaties
Een vraag naar relatiebegeleiding kan voorkomen in verschillende stadia van een relatie. Dit kan zijn bij een beginnende relatie, bij een bestaande relatie of bij een eindigende relatie. Ook kan er begeleiding gevraagd worden bij verschillende soorten relaties, zoals een liefdesrelatie, een familierelatie, een vriendschapsrelatie, een werkrelatie of bij een relatie waarin er machtsverschillen zijn, zoals bij ouders en kinderen of werkgevers en werknemers. Hoe dan ook: meestal komen cliënten voor relatiebegeleiding omdat er sprake is van een conflict. In dat conflict lijkt het dan te gaan over de inhoud, maar in de basis draait het meestal om interactieaspecten zoals macht en onmacht, afstand en nabijheid. Soms is er een vraag naar verdieping.
Participanten vormen elkaar in een relatie
Niet zelden stappen mensen in een relatiebegeleiding vanuit de hoop of veronderstelling dat wanneer de ander verandert, de relatie beter zal worden. Maar… wanneer iemand een relatie wil veranderen, dan is er maar één de aangewezen persoon om het wiel een andere kant op te laten draaien; en dat is diegene zelf. Sterker nog: doordat je op een bepaalde manier in een relatie bent gestapt, heb je eraan meegeholpen dat de ander is geworden of gebleven zoals die is. Partners vormen elkaar in een relatie. Er is een continue beïnvloeding van elkaar.
Relatieprofielen
Wij werken in onze opleiding en begeleiding met relatieprofielen. We maken van elke participant aan de relatie een profiel. Dit kan ook voor groepen (zoals bijvoorbeeld van een gezin) of voor teams worden gedaan. Het profiel is een visueel gemaakte grafische weergave van kwaliteiten en valkuilen. Zichtbaar wordt hoe deze mensen met elkaar interacteren. We maken zichtbaar en voelbaar waar de interactie schuurt, waar de samenwerking vloeiend loopt en waar de interactie ‘slaapt’. De profielen worden gemaakt op de gebieden van voelen, denken en bewegen. Op het gebied van voelen gaat het bijvoorbeeld over huidige gevoelens, maar ook onderliggende behoeftes en verlangens. Op het gebied van denken richten we ons vragen als welke verwachtingen en welk doel de participanten voor ogen hebben. Op het gebied van bewegen kijken we naar hoe de participanten bewegen ten opzichte van elkaar: langs elkaar heen, tegen elkaar in, synchroon? Daarbij wordt in het relatieprofiel ook zichtbaar hoe deelnemers omgaan met conflicten, met druk (lastige situaties) en met afstand en nabijheid. We maken inzichtelijk hoe ze (elkaar en anderen) waarnemen en hoe ze leren.
Inzicht in eigen en elkaars relatieprofiel geeft participanten meer zicht op wat al dan niet werkt en hoe ieder de gewenste relatie ziet. Het geeft zicht op mogelijkheden en invalshoeken om te werken aan het optimaliseren van de relatie.
Programma
Deze specialisatie bestaat uit 7 dagen. We werken veel praktisch, ook met en vanuit de eigen ervaring met de medecursisten. De verschillende fases in een relatie komen aan bod, evenals verschillende soorten relaties. Tussen de cursusdagen in zijn er opdrachten voor de ‘paren’ die op de eerste dag zijn gevormd.
Wat je leert
- Het waarnemen van verbale en non-verbale communicatie en het plaatsen van de observaties in krachtenvelden.
- Het maken van relatieprofielen.
- Zicht op interactiedynamiek tussen de deelnemers, hoe participanten zich tot elkaar verhouden.
- Zien van kwaliteiten, beperkingen en mogelijkheden in een relatie.
- Het inzichtelijk maken van hoe en op basis waarvan keuzes worden gemaakt.
- Onderliggende gevoelens, behoeftes en verlangens helder krijgen.
- Interventies bij aangaan, onderhouden en/of beëindigen van een relatie.
De rol van de begeleider
Jouw rol als begeleider is een belangrijk onderdeel van deze specialisatie. Je krijgt zicht op je eigen relatieprofiel, op de kwaliteiten en valkuilen daarvan en hoe jouw profiel de interactie tussen jou en je cliënten beïnvloedt. Ook leer je schakelen tussen meerdere interactieposities.
Docenten
Peter Zwiers en Arina Winkelman
Instroomeis
Heb je jouw opleiding gedaan aan de Academie voor Haptonomie, het ITH of het WIH en wil je deze nascholing volgen, dan vragen wij je om te beginnen met de nascholing ‘De dynamiek van emoties’ (1 dag). Op die dag krijg je namelijk de benodigde inzichten en handvatten om te kunnen werken met ons werkmodel: de Emotiecirkel, dat we in deze nascholing gebruiken.
Verplichte literatuur
- De reader die je ontvangt bij aanvang van deze opleiding.
- Interactiewijzer (280 pagina’s); R. Verstegen en H. Lodewijks; Uitg Gorkum; ISBN 9789023245018 € 33,50
Aanbevolen literatuur
- Houd me vast; Sue Johnson; Uitg. Kosmos uitgevers; ISBN 9789021565231; 2017