……over het belang van de adembeweging in de haptotherapeutische begeleiding en begeleiding bij ademproblematiek………

 

Een stukje geschiedenis…

Een van de parels die Frans Veldman sr., de grondlegger van de haptonomie ons heeft nagelaten is zijn kennis en kunde omtrent het belang van de adem in haptotherapeutische begeleiding.  Niet alleen diagnostisch, maar ook als medium om te interveniëren is het een onderbelichte mogelijkheid in de haptonomiewereld van vandaag.  Hiermee werken vraagt veel ervaring, oefening en fingerspitzengefühl. Maar dan heb je ook wat in huis.

Peter Zwiers is door Frans Veldman opgeleid en heeft zich, als een van de weinigen, verder verdiept in dit thema. We willen heel graag dat deze fundamentele kennis beschikbaar blijft voor therapeuten. Daarom bieden we deze uitgebreide masterclass aan, waarin we voortbouwen op de inzichten van Frans Veldman. Uiteraard combineren we die met onze hedendaagse visie op haptonomie.

 

Ademen is leven

Zolang je leeft, adem je en is je ademhaling in beweging. Inademen is een activiteit waarbij je spieren gebruikt. Uitademen is loslaten. Er is een continue wisselwerking tussen binnen en buiten. Adem is niet gebonden aan de grenzen van ons lichaam. Adem is ontmoeting. Dat wat we ademen is van iedereen. We delen het, in de zin dat we er allemaal gebruik van maken en in de zin dat we voortdurend elkaars adem inademen. We ontmoeten elkaar in de adem. Via de ademhaling zijn we verbonden in heden verleden en toekomst. Stel je voor: we ademen voortdurend elkaars adem, maar ook de adem van onze voorvaderen en eens zullen onze nazaten onze adem proeven. De eerste en de laatste ademtocht houden het begin en het einde van ons leven in.

In de huidige tijd, waarin de wereld in de greep is van het coronavirus krijgt bovenstaande tekst ook een andere, meer navrante betekenis voor ons. Uit angst voor besmetting wordt ontmoeting, en zeker die via de adem, zoveel mogelijk beperkt. We houden afstand en beperken onze ademvrijheid door het gebruik van mondkapjes. Een groot deel van de non-verbale communicatie valt weg en mogelijkheden om de ander te voelen en ruiken zijn ingeperkt. Zeker heeft dit invloed op ons, een invloed die angst oproept, maar ook boosheid en verdriet. Deze emoties hebben haar invloed op ons fysieke gesteldheid, zoals bijvoorbeeld ons immuunsysteem. De mate waarin en de manier waarop deze invloed doorwerkt is mede afhankelijk van ons profiel. Iemand die meer angst aangestuurd is zal heel anders met de situatie dealen, dan iemand die meer bekend is met boosheid of verdriet. Hoe dan ook, de huidige situatie heeft invloed op ons voelen, ons denken en ons handelen. Ook zullen er vroeg of laat cliënten aan de deur kloppen met vragen of problemen die de deze crisis met zich meebrengt. Aan dit onderwerp zullen we in deze specialisatie zeker aandacht besteden.

 

De adembeweging als informatie

In deze masterclass leer je welke informatie de adem je verschaft.  Je leert fijngevoeligheid ontwikkelen bij het waarnemen van je eigen adembeweging en die van de ander. Bewustzijn van wat er met je adem gebeurt, helpt je om je meer bewust te worden van de wijze waarop je reageert op je omgeving. Met je adem reageer je razendsnel; de expressie in de adembeweging gaat vooraf aan alle overige expressies. In adem is direct emotie waarneembaar.  je krijgt inzicht in welke ademcurves verband houden met welke emoties. Als haptotherapeut kun je middels waarnemen van de adembeweging zicht krijgen op de actuele beleving van de cliënt en/of diens emotionele grondpatroon. Daarom is, naast de informatie die je krijgt vanuit het waarnemen van motoriek en wat mensen je vertellen en hoe ze dat doen, adem een extra bron van informatie.

 

Adem is de drager van je geluid

Geen adem geen spraak, adem ligt aan de basis van communicatie. Stem is een samenwerking tussen klankkast (lijf of delen daarvan), stembanden en adem. We kunnen met allerlei stem- en spraakoefeningen de adembeweging (en daarmee de beleving) beïnvloeden.

 

Sturen of niet sturen?

In het werken met de adem kiezen we ervoor om de ademhaling niet te sturen. Het sturen van de ademhaling kan zeker soelaas bieden. Maar het heeft ook een nadeel. Namelijk dat je de oorspronkelijke informatie die de adem je verschaft, verliest. Bovendien lijkt het sturen van je ademhaling een isolerend effect te hebben. Je richt je namelijk meer op jezelf. Daarmee verlies je enigszins de verbinding met de buitenwereld. Iets wat in onze haptonomische begeleiding niet altijd de gewenste weg is. In deze masterclass leer je manieren van interveniëren waardoor er indirect iets verandert in de ademhaling. Binnen de haptonomische begeleiding werken we met real life training.  We verzamelen informatie over hoe deze mens met zichzelf omgaat. Op basis daarvan bieden we iemand iets aan. Dat doen we niet mentaal, dat doen we door het lijf iets te leren. Uitgaande van het lerende vermogen van het lichaam, van ‘le corps connaissant’ (Merleau Ponty). Dit vergt oefening. We besteden daarom ruimschoots aandacht aan het (verder) ontwikkelen van je therapeutische handvaardigheid.

 

De masterclass

Deze masterclass is intensief, heeft diepgang en is veelzijdig. We gaan de adem in al haar facetten bekijken en beleven. De rol van adem bij aanraken, haar relatie met de verschillende emoties, stemgebruik en adem, (grond)patronen en ademcurves, de invloed van houding en beweging op adem en adem in relatie tot omgaan met last. Daarnaast werpen we een licht op problematiek rondom de adem, zoals bijvoorbeeld benauwdheid en hyperventilatie. Adem en angst zijn nauw verwant; immers geen adem meer betekent gevaar voor niet-leven. Oefenen in water is een goede mogelijkheid om dat te ervaren.

 

Wat je leert:

• Het waarnemen van de adembeweging.
• Theorie over de adembewegingen, vorm van de ademcurves (grafische weergave van de ademhalingsbeweging) en naar welke emoties deze verwijzen.
• Therapeutische handvaardigheid. Helpen loslaten en losmaken van delen van het lijf waardoor de adem weer vrijelijk kan stromen en zijn oorspronkelijke functie van informatieverstrekker weer optimaler kan vervullen. Adem is als water; het vult alle ruimtes die toegankelijk zijn. Je leert de adembeweging beïnvloeden als opening naar een andere beleving.
• Werken met de adembeweging en haar relatie met de onderliggende emotie(s). Je leert wegen vinden om het absolute van het grondpatroon en de effecten daarvan weer om te buigen naar een meer flexibel adempatroon.
• Kennis en vaardigheden over het omgaan met emoties in relatie tot de adem.
• Kennis en vaardigheden in de therapeutische begeleiding van cliënten met ademproblematiek.
• Werken met de stem als therapeutisch tool.

Als afsluiting van deze nascholing schrijft de cursist een verslag van een cliënt begeleiding, waarin duidelijk wordt hoe het geleerde is geïntegreerd in de dagelijkse praktijk.

 

Aantal dagen 10

1. Theorie over verschillende aspecten van ademhalingsbeweging. Praktijk: waarnemen van de adembeweging
2. Een dagdeel zwembad , een dagdeel adem in relatie tot emoties
3. Invloed van aanraken op de adembeweging
4. Stem en adem
5. De adembeweging in relatie tot de hulpvraag
6. Het drieluik en adem
7. Therapeutische handvaardigheid: vrij maken van adem blokkades
8. Gesprek en stem
9. Een dagdeel zwembad (hoe is het nu?), een dagdeel adem ‘problemen’
10. Casuïstiek

 

 Instroomeis

Heb je jouw opleiding gedaan aan de Academie voor Haptonomie, het ITH of het WIH en wil je deze nascholing volgen, dan vragen wij je om te beginnen met de nascholing ‘De dynamiek van emoties’ (1 dag).  Op die dag krijg je namelijk de benodigde inzichten en handvatten om te kunnen werken met ons werkmodel: de Emotiecirkel, dat we in deze nascholing gebruiken.

 

Verplichte literatuur

1. De reader die je ontvangt bij aanvang van deze masterclass
2. Levenslust en levenskunst, Zin, inhoud en betekenisverlening aan het persoonlijk leven binnen de menselijke samenleving; F. Veldman; Van der Veer Media, 2007; ISBN 978-90-79166-02-2; Hoofdstuk 16 Adem en Emotie pag. 371 t/m 384.€ 59,50

Aanbevolen literatuur

1. Atemheilkunst; Johannes Ludwig Schmitt; Uitg. Dr. Ludwig Reichert 2009; ISBN9783895006944
2. Eutonie; Volkmar Glaser; Uitg. Karl F. Haug Fachbuchverlag (1993); ISBN-10: 3830406487; ISBN-13: 978-3830406488